Κλοπή εντός Πάρκιγκ - Ανεύθυνος η εταιρία εκμετάλλευσης του χώρου στάθμευσης

Τροχαίο με Ρυμουλκό – Ρυμουλκούμενο

Ανασφάλιστος Γεωργικό Ελκυστήρας 

με Ασφαλισμένη ρυμουλκούμενη καρότσα

Υποχρεωτική Ασφάλιση Οχημάτων Ν.489/75

Πεδίο Εφαρμογής

Έννοια του όρου «Κυκλοφορία Οχήματος»

Περιορισμός Ευθύνης Ιδιοκτήτη

μη Κατόχου ή Οδηγού

Μέχρι την αξία του ζημιογόνου οχήματος

Άρθρ. 4 παρ. 1 ΓπΝ/1911

Σύγκρουση Ομορρόπως Κινουμένων

Γεωργικού Ελκυστήρα μετά ρυμουλκούμενης καρότσας και ΙΧΕ

Έλλειψη Φώτων

Αλβανός υπήκοος δεν δύναται να οδηγεί στην Ελλάδα αυτοκίνητο χωρίς να κατέχει ισχύουσα ελληνική άδεια

Άδειες Ικανότητας Οδήγησης Ξένου Κράτους

Προϋποθέσεις Ισχύος

  Η οδήγηση στην Ελλάδα επιτρέπεται κατ΄άρθρ. 94 παρ.4 του ΚΟΚ

   α)  στους κατόχους άδειας οδήγησης, ανάλογης κατηγορίας ή υποκατηγορίας, η οποία έχει εκδοθεί από Κράτος - Μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.), εφόσον δεν είναι κάτω των 18 ετών,

  β) στους κατόχους ισχύοντος διεθνούς πιστοποιητικού πορείας (διεθνούς άδειας), το οποίο έχει εκδοθεί από άλλα κράτη (εκτός Ελλάδας) και

  γ) στους κατόχους ισχύουσας άδειας οδήγησης, η οποία έχει εκδοθεί από κράτη, εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τα οποία η Ελλάδα έχει συνάψει ειδική συμφωνία, η οποία έχει κυρωθεί με νόμο, καθώς και στους κατόχους ιισχύουσας άδειας οδήγησης κατά τα οριζόμενα σε διεθνείς συμβάσεις ή συμφωνίες που ισχύουν στην Ελλάδα και έχουν κυρωθεί με νόμο.

Άδειες Ικανότητας Οδήγησης

 Αλβανών υπηκόων (1)

Οι διεθνείς άδειες οδήγησης, οι οποίες εκδόθηκαν από τις αλβανικές αρχές, ίσχυαν στην Ελλάδα μέχρι τις 31.7.2000. Μετά ταύτα θα μπορούσαν να ισχύουν (πό τους όρους της Σύμβασης της Βιέννης της 8ης Νοεμβρίου 1968), υπό την προϋπόθεση όμως ότι η Αλβανία θα προέβαινε σε κύρωση της Σύμβασης αυτής, πράγμα που δεν έχει συμβεί μέχρι τώρα.

 Ομοίως οι εσωτερικές άδειες οδήγησης που έχουν εκδοθεί από τις αλβανικές αρχές δεν ισχύουν στην Ελλάδα, εφόσον μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας δεν έχει συναφθεί ειδική προς τούτο συμφωνία, ούτε δε ισχύουν αυτές υπό τους όρους της ως άνω Σύμβασης, αφού, κατά τα προαναφερόμενα, η Αλβανία δεν έχει προβεί μέχρι σήμερα σε κύρωση της Σύμβασης αυτής. Συνεπώς, Αλβανός υπήκοος δεν δύναται να οδηγεί στην Ελλάδα αυτοκίνητο χωρίς να κατέχει ισχύουσα ελληνική άδεια οδήγησης της κατάλληλης κατηγορίας ή υποκατηγορίας, (άρθρ. 94  § 3 περ. α' ΚΟΚ) .

Εξαίρεση Ασφαλιστικής Κάλυψης

Έλλειψη της κατά νόμο άδειας ικανότητας Αλβανού υπηκόου

Παρεμπίπτουσα Αγωγή Ασφαλιστού – Δεκτή  

 Αναιρείται  κατ΄άρθρ.559 αριθμ.1 περ. α' του Κ.Πολ.Δ. Εφετειακή απόφαση, για παραβίαση διατάξεων του ουσιαστικού δικαίου (άρθρ. 94 ΚΟΚ αλλά και του άρθρ. 361 ΑΚ), καθόσον δέχθηκε, αφενός μεν ότι, ο οδηγός που κατείχε αλβανική άδεια ικανότητας οδήγησης γνώριζε κατά τεκμήριο να οδηγεί, αφετέρου δε ότι, τα συμβαλλόμενα μέρη (ασφαλιστής και ασφαλισμένος, περιλαμβάνοντας τον σχετικό εκ του άρθρ.25 παρ.6 της Κ4/΄585/78 ΑΥΕ όρο εξαίρεσης ασφαλιστικής κάλυψης, αποβλέπουν κυρίως στο γεγονός αν ο οδηγός είναι ικανός να οδηγεί αυτοκίνητο της ίδιας κατηγορίας με το ασφαλισμένο και όχι στο τυπικό στοιχείο της αναγνώρισης της αλλοδαπής άδειας από την αρμόδια ελληνική αρχή. 

 Η παραβίαση του άρθρου 361 ΑΚ στην οποία εμμέσως πλην σαφώς προέβη το Εφετείο δια της γενομένης υπ' αυτού ερμηνείας του επιμάχου όρου της, κατ' άρθρα 173 και 200 ΑΚ, καθίσταται περισσότερον έντονος εκ του ότι στην ερμηνεία αυτή προέβη το Δικαστήριο εκείνο χωρίς προηγουμένως να προβεί στην διαπίστωση της ύπαρξης κενού στη σύμβαση ή αμφιβολίας σε ότι αφορά την βούληση των συμβαλλομένων σχετικά με το ενδιαφέρον στην προκειμένη περίπτωση ζήτημα.

Σώρευση ευθείας και Πλαγιαστικής Αγωγής (2)

στο αυτό δικόγραφο

προς παράκαμψη της παραγραφής κατ΄ασφαλιστού - Προϋποθέσεις

 Ο  παθών τρίτος σε αυτοκινητικό ατύχημα, σε περίπτωση παραγραφής της κατά του ασφαλιστή αξίωσής του (άρθρ. 10 § 2 Ν. 489/1976), μπορεί να ασκήσει κατ' αυτού πλαγιαστικά την από τη σύμβαση ασφάλισης αξίωση του ασφαλισμένου κατά του ασφαλιστή, εφόσον η τελευταία υπόκειται σε μεγαλύτερη παραγραφή κατά το άρθρο 195 του Ε.Ν. (ήδη άρθρο 10 Ν. 2496/1997).

 Η αξίωση αυτή του ασφαλισμένου κατά του ασφαλιστή γεννιέται από την επέλευση της ασφαλιστικής περίπτωσης, ήτοι από του χρόνου που ο παθών τρίτος θα επιδώσει στον υπόχρεο την αγωγή περί αποζημίωσης.

  Υπάρχει η δυνατότητα σώρευσης στο ίδιο δικόγραφο τόσο της ευθείας αξίωσης του ζημιωθέντος τρίτου κατά του υπόχρεου σε αποζημίωση, όσο και της πλαγιαστικής αγωγής κατά του ασφαλιστή, αρκεί η επίδοση του δικογράφου της αγωγής στον ασφαλισμένο να έχει γίνει κατά το χρόνο εκδίκασης των αγωγών στο δικαστήριο.

Αναιρετική Διαδικασία

κατ΄άρθρ. 559 αρ.14 ΚΠολΔ

 Αναίρεση επιτρέπεται αν το δικαστήριο παρά το νόμο κήρυξε ή δεν κήρυξε απαράδεκτο. Υπό τον όρο "απαράδεκτο" νοείται το δικονομικό, αυτό δηλαδή που δημιουργείται από την αθέτηση - παραβίαση δικονομικής διάταξης, με αποτέλεσμα η δικονομική ενέργεια να στερείται των αναγκαίων προϋποθέσεων του κύρους της.

  Το Εφετείο που δέχθηκε την πλαγιαστική αγωγή ως παραδεκτώς ασκηθείσα, (δεκτού γενομένου του σχετικού λόγου έφεσης), εφόσον είχε επιδοθεί μέχρι τη συζήτηση της αγωγής στον πρώτο εναγόμενο – οφειλέτη, δεν προέβη σε παρά το νόμο μη κήρυξη απαραδέκτου και τα αντιθέτως προβαλλόμενα από το άρθρο 559 αριθμ. 14 Κ.Πολ.Δ., λόγο της αναίρεσης είναι αβάσιμα και απορριπτέα.

Σχόλια – Παρατηρήσεις

  1) Άδειες Ικανότητας Οδήγησης Αλβανών υπηκόων

  Η εμμονή στην άποψη ότι οι Αλβανοί υπήκοοι δεν δύνανται να οδηγούν στην Ελλάδα αυτοκίνητο χωρίς να κατέχουν ισχύουσα ελληνική άδεια οδήγησης της κατάλληλης κατηγορίας ή υποκατηγορίας, σύμφωνα με όσα ορίζονται στις διατάξεις του άρθρου 94 του ΚΟΚ, μπορεί να επιτάσσεται και από το μεγάλο αριθμό πλαστών αλβανικών διπλωμάτων που κατέκλεισαν την χώρα μας στο παρελθόν. Λόγω δε της μη κύρωσης της Σύμβασης της Βιέννης της 8ης Νοεμβρίου 1968 εκ μέρους της Αλβανίας, αλλά και της έλλειψης ειδικής συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας δεν καθίσταται δυνατή στη χώρα μας η ισχύς των εσωτερικών αδειών οδήγησης που εκδόθηκαν από το κράτος αυτό.

 Αντιθέτως η νομολογία μας σε άλλες περιπτώσεις έχει δεχθεί ότι, τα συμβαλλόμενα μέρη (ασφαλιστής και ασφαλισμένος, περιλαμβάνοντας τον σχετικό εκ του άρθρ.25 παρ.6 της Κ4/΄585/78 ΑΥΕ όρο εξαίρεσης ασφαλιστικής κάλυψης, αποβλέπουν κυρίως στο γεγονός αν ο οδηγός είναι ικανός να οδηγεί αυτοκίνητο της ίδιας κατηγορίας με το ασφαλισμένο και όχι στο τυπικό στοιχείο της αναγνώρισης της αλλοδαπής άδειας από την αρμόδια ελληνική αρχή. 

Βλ. ενδεικτικώς Μον.Πρ.

Πατρ. 570/2007 ΣΕΣυγκΔ 207/503, Πολ.Πρ.Θεσ. 16708/2008 ΕΣυγκΔ 2009/18.

 Άδεια Ικανότητας οδηγού Ξένου Κράτους (Ιράκ) - Παρεμπίπτουσα αγωγή ασφαλιστού κατά ησφαλισμένου λόγω εξαίρεσης ασφαλιστικής κάλυψης  (οδήγηση ΑΝΕΥ της κατά νόμο άδειας), Απορριπτέα. Στις περιπτώσει εμπλοκής σε τροχαίο ατύχημα οδηγών που κατέχουν ισχύουσα άδεια οδηγήσεως η οποία έχει εκδοθεί από κράτη εκτός της ΕΕ, με την οποία η Ελλάδα έχει συνάψει ειδική συμφωνία, η οποία έχει κυρωθεί με νόμο, καθώς και οι κάτοχοι ισχύουσας άδειας οδηγήσεως κατά τα οριζόμενα σε διεθνείς συμβάσεις ή συμφωνίες που έχουν κυρωθεί με νόμο και οι οποίοι δεν έχουν τη συνήθη διαμονή τους στην Ελλάδα δεν συντρέχει δεν συντρέχει περίπτωση οδηγού στερούμενου αδείας ικανότητος οδηγού.  Και τούτο γιατί τα συμβαλλόμενα μέρη διαλαμβάνοντα στο ασφαλιστήριο συμβόλαιο τον διαληφθέντα κρίσιμο όρο αποβλέπουν κυρίως στο γεγονός αν ο οδηγός είναι ή όχι ικανός προς οδήγηση αυτοκινήτου της κατηγορίας του ασφαλισμένου και όχι στο αν η υπάρχουσα έχει εκδοθεί από αρμόδια Ελληνική αρχή. Αρκεί ότι είναι ισχύουσα στο κράτος, αρμόδια υπηρεσία του οποίου την εξέδωσε.   Το ίδιο ισχύει  και για την περίπτωση που από την Ελληνική νομοθεσία προβλέπεται διαδικασία αναγνώρισης αλλοδαπής άδειας, η οποία ακόμη δεν έχει τηρηθεί κατά τον χρόνο του ατυχήματος. Ενισχυτικό της άποψης αυτής επιχείρημα αντλείται και από την ίδια τη ρύθμιση του άρθρου 94 παρ. 3 και 4 Ν. 2696/1999 (ΚΟΚ) η οποία ενώ κατ' αρχήν απαγορεύει την οδήγηση αυτοκινήτου από τον μη εφοδιασμένο με ισχύουσα Ελληνική άδεια, εν τούτοις δεν υπάγει στην απαγόρευση αυτή τις περιπτώσεις α', β' και γ' της παρ. 4 του Ν. 2696/1999 (ΚΟΚ). Εφ.Αθ.7217/2008 ΕΣυγκΔ 2011/116

2) Σώρευση Ευθείας και Πλαγιαστικής Αγωγής στο αυτό δικόγραφο

 Βλ. ομοίως και ΑΠ 35/2013 ΕΣυγκΔ 2013/312 μετά σχετικών Παρατηρήσεων όπου και συνοπτική

παρουσίαση σχετικής Αρεοπαγητικής Νομολογίας.

Εξαίρεση Ασφαλιστικής Κάλυψης

Μέθη Οδηγού

Παρεμπίπουσα αγωγή ασφαλιστού (1)

κατά της ιδιοκτήτριας του οχήματος εταιρίας - λόγω πρόστησης

Δεκτή, εφόσον ο οδηγός δεν επελήφθη του οχήματος αυτογνωμόνως

 Το Εφετείο, διεπίστωσε σχέση πρόστησης μεταξύ της παρεμπιπτόντως εναγομένης  ιδιοκτήτριας του ζημιογόνου οχήματος (και ήδη αναιρεσείουσας) ομόρρυθμης εταιρίας και του οδηγού του φορτηγού αυτοκινήτου, δεχόμενη την εξ αυτής αντικειμενική της ευθύνη, ανεξαρτήτως πταίσματός της, ως προς την επιλογή του προστηθέντος οδηγού, για τη ζημία που αυτός, κατά την ενάσκηση της ανατεθείσας σε αυτόν υπηρεσίας, προξένησε παρανόμως και υπαιτίως σε τρίτον (ΑΚ 914), με επακόλουθο αυτή να ευθύνονται αναγωγικώς εις ολόκληρον με τον προστηθέντα (ΑΚ 926 παρ.1), δεχόμενη την παρεμπίπτουσα αγωγή του ασφαλιστή.  Με την κρίση του αυτή το Εφετείο δεν παραβίασε, αλλά ορθώς ερμήνευσε τους κανόνες ουσιαστικού δικαίου των άρθρων 922, 330 ΑΚ και 9 παρ.2 του Ν.2496/1997.

 Η αναιρεσείουσα ιδιοκτήτρια του φορτηγού αυτοκινήτου, θα μπορούσε να απαλλαγεί της ευθύνης της  έναντι της παρεμπιπτόντως ενάγουσας ασφαλιστικής εταιρείας, αν ο τελών σε μέθη οδηγός αυτού είχε αυτοβούλως και εν αγνοία της αναλάβει την οδήγηση, γεγονός που δεν συντρέχει στην προκειμένη περίπτωση, αφού αυτός ήταν προστηθείς από αυτή στην οδήγηση, κατά την ενάσκηση της ανατεθείσας σε αυτόν υπηρεσίας. Επομένως,  κρίθηκε απορριπτέος ως αβάσιμος ο σχετικός εκ του άρθρ.559 αριθ.1 ΚΠολΔ  λόγος αναίρεσης.

(βλ. κατωτέρω σχόλια – παρατηρήσεις και Contra νομολογία).

Σύγκρουση Καθέτως Κινουμένων

ΙΧΕ και ΙΧΦ

Φθαρμένα Ελαστικά

 Υπαιτιότητα 80% του οδηγού ΙΧΕ – λόγω παραβίασης ρυθμιστικής πινακίδας ΣΤΟΠ, (παράβαση άρθρου 4 § 3 ΚΟΚ)

 Συνυπαιτιότητα 20% του εν μέθη οδηγού ΙΧΦ, ο οποίος, αν και πλησίαζε σε ισόπεδο οδικό κόμβο χωρίς ορατότητα, δεν μείωσε την ταχύτητα του οχήματός του (παράβ. άρθρου 19 § 2 ΚΟΚ), δεδομένου δε ότι η κατάσταση όλων των ελαστικών επισώτρων των τροχών του ογκώδους οχήματός του δεν ήταν καλή και συνεπώς δεν είχαν επαρκή πρόσφυση στο οδόστρωμα και απαιτούνταν συνεχώς μεγαλύτερη απόσταση για την ακινητοποίησή του.

Αναιρετική Διαδικασία

κατ΄άρθρ. 559 αριθ.8 ΚΠολΔ

Ζώνη Ασφαλείας

  Αναιρείται Εφετειακή απόφαση κατ΄άρθρ. 559 αριθ.8 ΚΠολΔ, καθότι δεν ερεύνησε την πρωτοδίκως και κατ΄έφεση προταθείσα ένσταση της αναιρεσείουσας, περί συντρέχοντος πταίσματος του θανόντος, ο οποίος δεν θα είχε τραυματιστεί θανάσιμα, αν φορούσε ζώνη ασφαλείας.

Αναιρετική Διαδικασία

κατ΄άρθρ. 559 αρ.19 ΚΠολΔ

 Ο προβλεπόμενος από τον αρ. 19 του άρθ.559 ΚΠολΔ λόγος αναίρεσης ιδρύεται όταν στην ελάσσονα πρόταση του νομικού συλλογισμού δεν εκτίθενται καθόλου πραγματικά περιστατικά (έλλειψη αιτιολογίας), ή όταν τα εκτιθέμενα δεν καλύπτουν όλα τα στοιχεία που απαιτούνται βάσει του πραγματικού του εφαρμοστέου κανόνα δικαίου για την επέλευση της έννομης συνέπειας που απαγγέλθηκε ή την άρνηση του (ανεπαρκής αιτιολογία), ή όταν αντιφάσκουν μεταξύ του (αντιφατική αιτιολογία).

  Ανεπάρκεια αιτιολογιών δεν υπάρχει όταν η απόφαση περιέχει συνοπτικές αλλά πλήρεις αιτιολογίες.  Ελλείψεις αναγόμενες μόνο στην ανάλυση και στάθμιση των αποδεικτικών μέσων και γενικότερα ως προς την αιτιολόγηση του αποδεικτικού πορίσματος, αν αυτό διατυπώνεται σαφώς, δεν συνιστούν ανεπαρκείς αιτιολογίες. Συνεπώς στην απόφαση είναι ανάγκη να εκτίθεται πλήρως και σαφώς μόνο το τι αποδείχθηκε ή δεν αποδείχθηκε και όχι το γιατί αποδείχθηκε ή δεν αποδείχθηκε.

 Η εκτίμηση από το δικαστήριο της ουσίας των πραγματικών περιστατικών, εφόσον δεν παραβιάστηκαν με αυτά κανόνες ουσιαστικού δικαίου, στους οποίους περιλαμβάνονται και οι ερμηνευτικοί, ή εφόσον η εκτίμησή τους δεν ιδρύει λόγους αναίρεσης από τους αριθμούς 19 και 20 του άρθρου 559 του ΚΠολΔ, είναι από τον Άρειο Πάγο ανέλεγκτη, ο δε αντίστοιχος λόγος αναίρεσης, απορρίπτεται ως απαράδεκτος, εφόσον πλέον πλήττεται η ουσία της υπόθεσης, που δεν υπόκειται σε αναιρετικό έλεγχο (άρθρ. 561 παρ.1 ΚΠολΔ).

Επικουρικό Κεφάλαιο

ευθύνεται για Ψυχική Οδύνη

χωρίς ανώτατο όριο

αποφάσεις Ευρωπαϊκών Δικαστηρίων

ΑΠΟΦΑΣΗ  ΔΕΕ C 22/2012

Εφόσον η Ψυχική Οδύνη προβλέπεται από τον εθνικό νομοθέτη τότε αυτή περιλαμβάνεται στην υποχρεωτική ασφάλιση αστικής ευθύνης εκ τροχαίων ατυχημάτων και ισχύουν και για αυτή τα ισχύοντα ελάχιστα όρια υποχρεωτικής ασφάλισης.

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (δεύτερο τμήμα)

της 24ης Οκτωβρίου 2013 (*)

«Υποχρεωτική ασφάλιση αστικής ευθύνης που προκύπτει από την κυκλοφορία αυτοκινήτων – Οδηγία 72/166/ΕΟΚ – Άρθρο 3, παράγραφος 1 – Οδηγία 90/232/ΕΟΚ – Άρθρο 1 – Τροχαίο ατύχημα – Θάνατος επιβάτη – Δικαίωμα αποζημιώσεως του συζύγου και του ανηλίκου τέκνου – Μη υλική βλάβη – Χρηματική ικανοποίηση – Κάλυψη από την υποχρεωτική ασφάλιση»

Στην υπόθεση C‑22/12,

με αντικείμενο αίτηση προδικαστικής αποφάσεως βάσει του άρθρου 267 ΣΛΕΕ, που υπέβαλε το Krajský súd v Prešove (Σλοβακία) με απόφαση της 8ης Νοεμβρίου 2011, η οποία περιήλθε στο Δικαστήριο στις 17 Ιανουαρίου 2012, στο πλαίσιο της δίκης

Katarína Haasová

κατά

Rastislav Petrík,

Blanka Holingová,

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ (δεύτερο τμήμα),

συγκείμενο από τους R. Silva de Lapuerta, πρόεδρο τμήματος, J. L. da Cruz Vilaça, Γ. Αρέστη, J.-C. Bonichot και A. Arabadjiev (εισηγητή), δικαστές,

γενικός εισαγγελέας: N. Jääskinen

γραμματέας: A. Calot Escobar

έχοντας υπόψη την έγγραφη διαδικασία,

λαμβάνοντας υπόψη τις παρατηρήσεις που υπέβαλαν:

–        η Σλοβακική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από την B. Ricziová,

–        η Γερμανική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από τον T. Henze και τη J. Kemper,

–        η Εσθονική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από τη M. Linntam,

–        η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκπροσωπούμενη από τον A. Tokár,

αφού άκουσε τον γενικό εισαγγελέα που ανέπτυξε τις προτάσεις του κατά τη συνεδρίαση της 11ης Ιουλίου 2013,

εκδίδει την ακόλουθη

Απόφαση